ChatGPT
Onderbouwing keuze block:
ChatGPT of het gebruik van AI is de laatste tijd veel in het nieuws. Vaak negatief omdat het leren niet bevorderd en alles makkelijk maakt. Maar het lijkt mij dat het ook tot nieuwe ideeën kan leiden. Bijvoorbeeld een les ontwikkelen waar je zelf niet aan had gedacht.
Omschrijving block en les:
Je ontwerp met behulp van ChatGPT een onderwijsactiviteit voor leerlingen waarbij je ChatGPT enerzijds als creatief hulpmiddel inzet voor zowel leerlingen als je eigen professionele ontwikkeling en anderzijds bij zowel leerlingen als in jouw eigen rol als leerkracht werkt aan digitale informatievaardigheid. De ontworpen onderwijsactiviteit voer je uit en je evalueert de gestelde (les)doelen.
Ik heb Chatgpt gevraagd een les te ontwikkelen voor Nederlands en dan gericht op rijmen, voor 4-6 jarigen. Het volgende kwam eruit:
| Lesplan: Rijmen leren in het Nederlands Doel: Aan het einde van deze les kunnen kinderen rijmende woorden in het Nederlands identificeren en maken. Materialen: Rijmende prentkaarten (bijv. kat, hoed, rat) Whiteboard en markers Lied of kinderliedje met eenvoudige rijmwoorden Rekwisieten en kostuums (optioneel) Introductie (5 minuten): Begin met het introduceren van het concept van rijmen. Leg uit dat rijmen betekent dat twee woorden aan het einde hetzelfde klinken. Laat enkele voorbeelden van rijmwoorden zien met behulp van de prentkaarten. Vraag de kinderen of ze andere woorden kunnen identificeren die rijmen. Activiteit 1: Rijmende prentkaartmatch (10 minuten): Verspreid de prentkaarten met de afbeelding naar beneden op tafel. Laat de kinderen om de beurt twee kaarten omdraaien om te zien of ze bij elkaar passen. Als de twee kaarten rijmen, mogen ze het paar houden. Zo niet, dan draaien ze ze weer om en is de volgende aan de beurt. Activiteit 2: Maak je eigen rijmpjes (15 minuten): Schrijf op het whiteboard een eenvoudige zin, zoals “Ik zie een kat met een hoed.” Leg uit dat we de zin nog beter kunnen laten klinken door het laatste woord te veranderen in iets dat rijmt. Vraag de kinderen om enkele woorden voor te stellen die rijmen op “hoed” (bijv. rat, mat, kat). Kies een van de rijmwoorden en voeg het toe aan de zin. Laat de kinderen om de beurt nieuwe zinnen en rijmwoorden voorstellen. Activiteit 3: Rijmend lied of kinderliedje (10 minuten): Zing een Nederlands lied of kinderliedje met eenvoudige rijmwoorden, zoals “Zie ginds komt de stoomboot” of “In de maneschijn.” Moedig de kinderen aan om mee te zingen en de rijmwoorden te identificeren. Afsluiting (5 minuten): Herzie het concept van rijmen en feliciteer de kinderen met hun nieuwe vaardigheid. Moedig hen aan om te blijven oefenen door rijmende woorden in boeken en liedjes te identificeren. Optionele uitbreidingsactiviteiten: Laat de kinderen het kinderliedje naspelen met rekwisieten en kostuums. Maak een rijmwoordenmuur waar de kinderen nieuwe rijmwoorden die ze ontdekken aan kunnen toevoegen. Daag de kinderen uit om een gekke zin te bedenken met zoveel mogelijk rijmwoorden. |
Toepassing in de praktijk
- Creatief gebruik van technologie:
Door ChatGPT te gebruiken als lesidee-generator, ontdekte ik hoe AI kan helpen om lesstof op een nieuwe en creatieve manier vorm te geven. Het gaf mij een duidelijk voorbeeld van hoe technologie mijn werk als leerkracht kan ondersteunen. - Bevordering van digitale informatievaardigheden:
Door met ChatGPT te werken, heb ik geleerd hoe belangrijk het is om informatie kritisch te beoordelen en aan te passen aan de behoeften van mijn leerlingen. De tool gaf een basisidee, maar ik paste het aan om het beter te laten aansluiten bij de leeftijd en het niveau van de kinderen.
(Breens, 2023)
Gekoppelde ICT-bekwaamheidseisen:
1.2.5 De leerkracht toont aan het informatieverwerkingsproces te kunnen analyseren en het eindproduct te beoordelen aan de hand van opgestelde criteria.
Bij het ontwerpen van de lesactiviteit met behulp van ChatGPT heb ik laten zien dat ik het informatieverwerkingsproces kan analyseren. Dit blijkt uit de volgende aspecten:
- Gebruik van ChatGPT als hulpmiddel: Ik heb de gegenereerde informatie van ChatGPT niet klakkeloos overgenomen, maar kritisch beoordeeld. Zo heb ik het volledige lesplan bekeken en ervoor gekozen om slechts één activiteit (rijmende prentkaartmatch) uit te werken. Dit kwam voort uit een analyse van de lestijd, de groepsgrootte en de leerdoelen.
- Beoordeling van het eindproduct: Het ontwikkelde lesplan heb ik beoordeeld aan de hand van opgestelde criteria, zoals leeftijdsadequaatheid, haalbaarheid en leeropbrengst. Ik paste het idee aan om beter te voldoen aan de behoeften van mijn stagegroep.
Door dit proces laat ik zien dat ik in staat ben om de informatie van ChatGPT niet alleen te verwerken, maar ook te vertalen naar een praktisch en effectief eindproduct dat past bij de context van mijn les.
1.3.1 De leerkracht toont aan zich bewust te zijn van de medicalisering van de samenleving, de digitale revolutie, connectivisme en hierbij horende ethische kwesties.
Het gebruik van ChatGPT in het onderwijs vraagt om bewustzijn van de kansen en risico’s van AI binnen de digitale revolutie. Tijdens het werken met ChatGPT hield ik rekening met de volgende punten:
- Bewustzijn van de ethische aspecten van AI: Ik begrijp dat tools zoals ChatGPT zorgen oproepen over afhankelijkheid van technologie en de mogelijkheid dat leerlingen of leerkrachten zelf minder nadenken. Om dit tegen te gaan, gebruikte ik ChatGPT als een hulpmiddel om ideeën te genereren, niet als vervanging van mijn eigen creativiteit en expertise.
- Toepassen van connectivisme: Het gebruik van ChatGPT past binnen het principe van connectivisme, waarbij kennis en ideeën gedeeld en gegenereerd worden via netwerken. Door ChatGPT te integreren in mijn lessen, gaf ik een voorbeeld van hoe AI kan worden gebruikt als een samenwerkende leerpartner.
- Rolmodel voor leerlingen: Ik benadrukte in de voorbereiding en lesuitvoering het belang van kritisch denken bij het gebruik van technologie. Ik paste de output van ChatGPT aan om ervoor te zorgen dat de lesstof correct en geschikt was voor de doelgroep.
Deze aanpak toont aan dat ik me bewust ben van de ethische kwesties en verantwoordelijkheden die gepaard gaan met de digitale revolutie..
Uitvoering en/of bewijs:
| Stage school: Nij Djip | Student: Roy Lijkelema | Moduleperiode:3 |
| Mentor: Marije Oost | Groep: 1 | Aantal kinderen: 2 per keer |
| Korte omschrijving van de activiteit: Rijmen met woorden die horen bij logeren aan de hand van plaatjes | Ontwikkelingsgebied/Vakgebied: Taal | Datum:6-6-2023 |
| Betekenissen | Beginsituatie | Doel en activiteit(en) |
| De aan te bieden activiteiten hebben naar mijn idee de volgende betekenis voor kinderen. | Beschrijf zo nauwkeurig mogelijk wat de kinderen al weten en kunnen. Leg hierbij de relatie met het doel van de activiteit. Raadpleeg je mentor. | Geef concreet aan wat de kinderen aan het eind van de activiteit beheersenFormuleer het doel SMART |
| Betekenis:Kinderen leren rijmen in groep 2. Dit biedt inzicht in klanken, letters en woorden. Een kind kan klanken leren herkennen en hierdoor woorden beter begrijpen. | ||
| Beginsituatie:De kinderen kennen de woorden op de kaartjes al, zoals schoen en kussen. Ook weten de kinderen wat rijmen is. | ||
| Doel:Aan het einde van de les hebben we minimaal 5 van de 9 plaatjes kunnen koppelen en heeft de leerling het rijmpje uitgesproken. | ||
| Persoonlijk leerdoel:We hebben dit eerder gedaan met dieren. Nu wil ik zien of ze het spelletje nog kennen. Ook wil ik kijken of ik kan schommelen in het level van de opdracht. Hoe maak ik het moeilijker of simpeler. | ||
| Gebruikte bronnen: (boeken, naslagwerken, methoden)SLO doelen; https://www.slo.nl/thema/meer/tule/nederlands/kerndoel-11/?mode=groepen-12-leerling |
| Ontwerp | |||
| Tijd | Ontwerp van de activiteit | Didactische werkvormen en leerling-activiteiten | Organisatie en middelen |
| 5min | Inleiding:Ik haal 2 kinderen bij mij om te rijmen aan de hand van kaartjes. Ons thema is er op uit, vandaag gaan we logeren.Woorden die rijmen zijn woorden die hetzelfde klinken; Paard & TaartWe gaan rijmen met behulp van plaatjes. Deze plaatjes kan je koppelen aan het plaatje waar het woord op rijmt. Bijvoorbeeld: Hond & Mond.Ik doe het eerst een keer voor. | Instructie. | Lesvoorbereidingsformulier. +De rijm kaartjes. |
| Kern: Aan de hand van de rijmkaartjes gaat de leerling rijmen. Ze kunnen de plaatjes aan elkaar koppelen. Door het hard op te bepraten kunnen wij samen controleren of het rijmwoord klopt. | opdracht | Rijmkaartjes | |
| Afsluiting: We sluiten de les positief af. We rijmen alle kaartjes nog eens bij langs en bedank de leerling voor zijn of haar inzet. | Instructie vorm | Lesvoorbereidingsformulier |
| Feedback mentor/begeleider en gesprekspunten met student |
| Je behandeld elk kind op zijn eigen niveau. Je kan de opdracht moeilijker maken door meer opties te geven (aantal kaartjes) of je laat ze zelf woorden bedenken. Thomas en Thijs hadden nog niet gerijmd. Je hebt hun duidelijk uitgelegd wat rijmen is en ik kon zien dat ze het begrepen door het plezier dat ze hadden bij het spelen van het spelletje.Paraaf mentor/ stagebegeleider: Marije Oost |
| Evaluatie en reflectie door student | |
| Evaluatie van de activiteit | |
| Heb je het doel van de activiteit wel/niet bereikt? Licht dit toe.Het doel is bereikt de kinderen hebben alle plaatjes gekoppeld. | |
| Reflectie op de activiteit | |
| Terugblik: wat is er gebeurd?Bewustwording: wat vond ik hierin belangrijk?Besluit: wat zijn alternatieven voor een vervolgactiviteit?De kinderen herkenden het spelletje en vonden het leuk om te spelen. Een paar hadden het nog niet gedaan, maar pakten het snel op. Ik vond het soepel verlopen. Marije was buiten de klas bezig, daarom was het soms wat druk met vragen en heb ik in 1 les niet alle kinderen kunnen hebben. Toch ben ik blij met het verloop en mijn aanpassing op niveau. | |
| Reflectie op het persoonlijk leerdoel | |
| Wat is er gebeurd?Wat vond ik hierin belangrijk?Wat betekent dit voor je (volgend) persoonlijke leerdoel?Niveau verschillen goed gezien en hierop aangepast. Dit vasthouden voor de toekomst. |
Bronnen:
Breens. (2023, 26 oktober). ChatGPT in het onderwijs – Breens.nl. Breens.nl. https://breens.nl/themas/digitale-vaardigheden/chatgpt-in-het-onderwijs/#:~:text=Voordelen%20ChatGPT%20in%20het%20onderwijs&text=Je%20kunt%20ChatGPT%20inzetten%20om,grotere%20rol%20zal%20gaan%20spelen.
Feedback:
Badge
